Vestibularni sistem je deo nervnog sistema psa smešten u unutrašnjem uhu, koji služi za održavanje ravnoteže i za davanje tačnih informacija mozgu o položaju tela u prostoru.
On je najznačajni deo fiziološkog sistema u stvaranju motornog mišićnog odgovora, koji je od velike važnosti za održavanje tela u stojećem i sedećem položaju, kao i u toku kretanja kroz prostor. Vestibularni sistem inkorporiran je u centralni nervni sistem, gde se povezuje sa čulom vida, moždanim stablom i kičmenom moždinom u automatsku funkcionalnu celinu koje nismo ni svesni dok se ne javi određeni poremećaj.
 |
| Karakeristično naginjanje glave u jednu stranu - znak vestibularnog sindroma |
Oboljenja vestibularnog sistema su podeljena na oboljenja centralnog vestibularnog sistema i oboljenja perifernog nervnog sistema - koja se najčešće sreću u praksi.
Uzrok
Najčešći uzroci nastanka mogu biti starost, zapaljenje unutrašnjeg i srednjeg uha (otitis media i otitis externa), ototoksični lekovi, povrede glave, meningitis, povrede bubne opne, tumorozne promene, loš rad štitne žlezde, upala sinusa, trovanje i moždani udar...
 |
| Infekcije srednjeg i unutrašnjeg uha mogu izazvati vestibularni sindrom kod psa |
- kongenitalne anomalije, obično se javljaju u vrlo ranom periodu i to do prva 3 meseca života psa (najčešće se javljaju kod nemačkih ovčara, koker španijela i terijera).
- hipotireoidizam - smanjena funkcija štitne žlezde, obično se javlja kod odraslih pasa zajedno sa drugim neurološkim problemima
- bakterijske i gljivične infekcije spoljašnjeg i srednjeg uha, kao i sinusa
- povrede uha
- neoplazije (tumorne promene)
- dijabetes (šećerna bolest)
- starost
- razna parazitska oboljenja
- anemija (malokrvnost)
- dijabetes (šećerna bolest)
- starost
- razna parazitska oboljenja
- anemija (malokrvnost)
Uzroci nastanka centralnog vestibularnog oboljenja vezani su za oboljenja i povrede mozga:
- infekcije, meningitis
- povrede glave
- poremećaji cirkulacije u bazi lobanje i moždani udar
- tumori
- trovanje
- trovanje
 |
| Pas sa vestibularnim sindromom |
Simptomi
Oboljenja vestibularnog sistema najčešće se manifestuje pojavom iskrivljene glave na stranu i pojavom nistagmusa (igranje, treperenje očiju).
Nistagmus može da bude pozicioniran i spontan. Pozicionirani nistagmus se javlja kada je glava psa postavljena u neprirodan položaj, a spontani nistagmus se javlja kada je glava u fiziološkom, uspravnom položaju. U odnosu na ravan u kojoj se očne jabučice pomeraju, nistagmus može biti horizontalan, vertikalan i rotacioni.
Nistagmus može da bude pozicioniran i spontan. Pozicionirani nistagmus se javlja kada je glava psa postavljena u neprirodan položaj, a spontani nistagmus se javlja kada je glava u fiziološkom, uspravnom položaju. U odnosu na ravan u kojoj se očne jabučice pomeraju, nistagmus može biti horizontalan, vertikalan i rotacioni.
Nagnutost glave se javlja i kod perifernog i kod centralnog vestibularnog oboljenja, sa tim da je kod postojanja perifernog vestibularnog oboljenja glava uvek nagnuta u pravcu strane gde je proces lokalizovan npr. strana na kojoj je upala uha, ili gde je noga koju pas vuče, a kod centralnog vestibularnog oboljenja glava čak može biti nagnuta naizmenično na jednu, pa na drugu stranu.
Pored neuobičajnog položaja glave i nistagmusa mogu se javiti i drugi klinički simptomi kao što su ataksija (gubitak koordinacije), naginjanje, vrtoglavica, nedostatak apetita, povraćanje, ili padanje na stranu bez gubljenja svesti na koju je glava nagnuta, kao i strabizam (razrokost, lutajuće oko).
Ljubimac koji pati od centralnog vestibularnog sindroma obično je letargičan, miran, depresivan i mnogo spava, dok pas, ili mačka sa perifernim vestibularnim sindomom nemaju većih promena u mentalnom statusu i ponašanju.
Ljubimac koji pati od centralnog vestibularnog sindroma obično je letargičan, miran, depresivan i mnogo spava, dok pas, ili mačka sa perifernim vestibularnim sindomom nemaju većih promena u mentalnom statusu i ponašanju.
Poseban značaj kod sumnje na periferni vestibularni sindrom se pridaje otkrivanju i monitoringu deficita u funkciji velikih kranijalnih nerava, postojanje pareze (utrnulosti) i tremora (drhtavice) skeletnih mišića trupa i ekstremiteta.
Prilikom analize spoljašnjih neuroloških simptoma ataksija (gubitak koordinacije) se često može pomešati sa deficitom u propriocepciji (osećaj jedinke za položaj svog tela), pa zbog toga treba biti obazriv u analizi kliničkih znakova i davanju prognoza bolesti.
Prilikom analize spoljašnjih neuroloških simptoma ataksija (gubitak koordinacije) se često može pomešati sa deficitom u propriocepciji (osećaj jedinke za položaj svog tela), pa zbog toga treba biti obazriv u analizi kliničkih znakova i davanju prognoza bolesti.
Dijagnoza se postavlja na osnovu opšteg kliničkog stanja i neuroloških pregleda. Metode koje se koriste u dijagnostici ovog oboljenja su: pregled ušnog kanala i sinusa, analize krvi, RTG snimanje, MRI/CT snimanje i analize cerabralne tečnosti (likvora).
Terapija
Terapija uglavnom zavisi od antibiograma (ukoliko je uzročnik bakterijska infekcija), uz primenu lekova za poboljšanje lokalne cerebralne cirkulacije, analoga GABA neurotransmitera i suplemenata - najčešće vitamia B grupe (B6+B12) i koenzima Q10. Ukoliko postoji otok u regionu srednjeg uha, neophodno je davanje kortiko-steroidnih lekova.
Lokalno, ukoliko je uzrok vestibularnog sindroma upala uha, potrebno je redovno čišćenje i ispiranje ušnog kanala, kao i antibiotska terapija u obliku kapi za uši uz sistemsku terapiju antibioticima u vidu tableta, ili injekcija.
Prognoza je uglavnom povoljna - jer većina ovih poremećaja mogu proći posle uklanjanja uzročnika, ili držati pod kontrolom godinama, ne umanjujući značajno kvalitet života životinje.
Lokalno, ukoliko je uzrok vestibularnog sindroma upala uha, potrebno je redovno čišćenje i ispiranje ušnog kanala, kao i antibiotska terapija u obliku kapi za uši uz sistemsku terapiju antibioticima u vidu tableta, ili injekcija.
Prognoza je uglavnom povoljna - jer većina ovih poremećaja mogu proći posle uklanjanja uzročnika, ili držati pod kontrolom godinama, ne umanjujući značajno kvalitet života životinje.
Panvet tim
