Za vreme polnog ciklusa dolazi do značajnih fizioloških i morfoloških promena ženskih polnih organa. Koncentracija polnih hormona za vreme estralnog ciklusa se menja, a u isto vreme dolazi do određenih morfoloških promena na jajnicima.
 |
| Faze polnog ciklusa ženke |
Polni ciklus delimo na 4 osnovne faze:
- proestrus
- estrus
- metestrus
- diestrus
Prva faza polnog ciklusa je proestrus i u proseku traje oko 9 dana. Ona označava fazu koja direktno predhodi estrusu. To je faza porasta aktivnosti reproduktivnog sistema u kojoj kod policikličnih vrsta dolazi do regresije žutog tela i do razvoja folikula jajnika...
Materica se povećeva, na endometrijumu (unutrašnji zid materice) se javljaju edemi, a njene žlezde pojačavaju sekretornu aktivnost. Sluznica vagine je hiperemična i crvena, povećava se broj slojeva
ćelija u epitelu vagine, a površni (superficijalni) sloj orožava. Kod kuja proestrus uočavamo kao edem vulve, hiperemiju i iscedak iz vagine.
Estrus je druga faza polnog ciklusa i prosečno traje oko 5 dana. Ova faza predstavlja fazu prihvatanja parenja. U njoj dolazi do promene u ponašanju ženki koje u ovoj fazi prihvataju zaskakivanje mužjaka. U ovoj fazi materične, cervikalne i vaginalne žlezde luče pojačanu količinu sluzi. Vaginalni epitel i endometrijum su vlažni i hiperemični, a cerviks je otvoren. Za vreme estrusa dolazi do ovulacije i ona se dešava spontano. Proestrus i estrus zajedno
nazivamo folikularnom fazom kada je dominantan hormon u cirkulaciji estrogen.
 |
| Vagina ženke u estrusu |
Treća faza je metestrus, a u ovoj fazi dolazi do redukcije u žlezdanoj sekreciji matreice, cerviksa i vagine i dolazi do formiranje žutog tela čiji je zadatak da pripremi matericu za eventualnu oplodnju i trudnoću, kao i da obezbedi pojačano lučenje progesterona. Ova faza prosečno traje 3-5 dana.
Diestrus predstavlja 4 fazu, ona se još često naziva faza aktivnosti žutog tela. U to vreme sluznica vagine postaje bleđa, a cerviks je zatvoren. Matrične žlezde podležu hiperplaziji i hipertrofiji, pa se
količina iscedaka značajno smanjuje i polako gubi. Žuto telo je endokrinološki aktivno i izlučuje velike količine progesterona. Period aktivnosti žutog tela naziva se i lutealna faza.
Anestrus je prolongirani period polne neaktivnosti, u ovoj fazi jajnici se nalaze u stanju mirovanja i svi cervikalne aktivnosti su u regresiji, ili van funkcije.
Panvet tim
